Önce şuna bir açıklık getirelim; 2008'de etli çiğköfte Urfa adına, 2018'de de etsiz çiğköfte Adıyaman adına tescillendi. Etsiz çiğ köfte patenti şu anda Adıyaman'ındır. Burada dikkat çekilmesi gereken bir nokta var. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı etli çiğ köftenin sağlığa zararlı olduğunu açıklayınca ihale Adıyaman'a kaldı.
Çiğ Köfte’nin Tarihi Kral Nemrut’a Dayanıyor
Çiğ köftenin vatanı olan Adıyaman’da, bu muhteşem lezzetin efsanevi hikayesi şu şekilde anlatılıyor;’’Adıyaman yöresinde eski bir medeniyetin kralı olan Kral Nemrut, Hz. İbrahim'i tek tanrıya inandığı için yakmaya karar verir. Halkına verdiği emir ile krallıktaki bütün ağaç ve odun parçalarını büyük bir meydanda toplatır. Evlerde yemek pişirmek için odun parçası kalmamıştır ve ateş yakılmasını yasaklamıştır. Hz. İbrahimi yakmak için meydana toplanan ağaç ve odun parçaları yakılacak tek ateştir.
Halk kralın emriyle günlerce tahta parçalarını meydanda toplamıştır. Dağda avlandığı için bu emirden habersiz olan bir avcı, avladığı geyiği evine getirerek eşinden pişirmesini ister. Eş kralın ateş yakma yasağını anlatır. Avcı da çaresiz emre itaat eder. Avcı geyiğin sağ arka butunu ayırır, ince ince taşla döverek ezer. Bulgur, biber ve tuz katarak, ezdiği et ile bunları iyice yoğurur. Çiğ köftenin ilk kez bu avcı ve ailesi tarafından yapıldığı rivayet edilir.’
Ham Maddesi Bulgur Olan Bir Yiyeceğin Sağlıksız Olma İhtimali Yok
Çiğ köfte son derece sağlıklı bir yiyecektir. Ham maddesi bulgur olan bir yiyeceğin sağlıksız olma gibi bir ihtimali yoktur. Çiğ köfte bulgurun tüm faydalarını içinde barındırır. Nitekim acının insan vücuduna faydası aşikar. Bizim ürünlerimizi doyurucu özelliği nedeniyle sporcular, diyet programı uygulayanlar ve hatta çeşitli rahatsızlıkları bulunanlar da gönül rahatlığıyla tüketiyor.
Çiğ köfte; bulgur, isot, kıyılmış et, salça, soğan, maydanoz ve çeşitli baharatların yoğurulup karıştırılması ile hazırlanan, ısıl işlem görmeden (pişirilmeden) tüketilen, Şanlıurfa ve Adıyaman yöresine ait bir yiyecektir. Şanlıurfa ve Adıyaman'ın dışında; Adana, Gaziantep, Diyarbakır, Mardin, Elazığ, Malatya gibi illerde de yöresel farklılıklar gösterebilen çiğ köfteler yapılır. Genellikle ince ve uzun (sıkma) köfte parçaları şeklinde ve marul yaprağı ile servis edilir. Şanlıurfa'da açık ekmek, bazı yörelerde de lavaş ekmeği ile tüketilir.
Ne kadar tartışılırsa tartışılsın etli yemek isteyen Urfaya etsiz yemek isteyen Adıyaman usulü yapılandan yeyebilir.