Solakların bilinmeyen özellikleri

1976’da Solaklar Kulübü’nün kurucusu Dean R. Campbell tarafından başlatılan bu özel gün, sadece sol elini kullananları değil, sağ el baskın bir dünyada “solak gibi” hisseden herkesi kapsıyor.

Günlük yaşamda konserve açacaklarından gitar saplarına, makaslardan okul sıralarına kadar pek çok eşya sağ elliler için tasarlanıyor. Ancak solaklık, yalnızca pratik zorluklardan ibaret değil; tarihsel, kültürel ve biyolojik açıdan da oldukça dikkat çekici. İşte solaklık hakkında bilmeniz gereken 7 ilginç gerçek:

1. Tarihte Sol Ele Karşı Derin Önyargılar

Orta Çağ’da solaklık, uğursuzluk ve kötülükle özdeşleştiriliyordu. Hatta sol elini kullananlar kara büyüyle suçlanıp cezalandırıldı. Latince “sol” anlamına gelen sinister kelimesi, bugün İngilizce’de “uğursuz” demek. Fransızca’da “gauche” sakar anlamı taşırken, İtalyanca “sinistra” ve İspanyolca “por izquierda” ifadeleri de olumsuz çağrışımlar içeriyor.

2. Zorla Sağ Elle Yazdırılan Solak Çocuklar

Geçmişte solak çocuklar, okullarda sağ elle yazmaya zorlandı. Bazı ülkelerde çocukların sol eli arkadan bağlanarak yazmaları sağlandı. 2007’deki bir araştırma, doğuştan solak çocukların yüzde 59,3’ünün eğitim sürecinde sağ ele geçirilmeye çalışıldığını ortaya koydu.

3. Bazı Kültürlerde Sol El Hâlâ “Uygunsuz”

Hindistan, Pakistan, Nepal ve bazı Orta Doğu ülkelerinde sol elle yemek yemek veya birine bir şey uzatmak hâlâ kaba bir davranış olarak görülüyor. Bu algı, kültürel kodların ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor.

4. Erkeklerde Solaklık Daha Yaygın

2008’de yayımlanan 144 çalışmanın meta-analizine göre erkeklerin solak olma oranı kadınlardan daha yüksek. Araştırmalara göre erkeklerin yaklaşık %23’ü solak.

5. Solaklarda Migren ve Alerji Riski Daha Fazla

Norman Geschwind ve Peter Behan’ın 1982’deki araştırmasına göre, solak bireylerde bağışıklık sistemi bozuklukları — özellikle alerji ve otoimmün hastalıklar — sağ ellilere göre daha sık görülüyor. Migren ise solaklarda yaklaşık iki kat fazla.

6. Yaratıcılıkta Sağ Beyin Etkisi

2021’de yapılan beyin taraması araştırması, solakların yüzde 20’sinde motor beceri bölgelerinde beynin sağ yarımküresinin daha aktif olduğunu ortaya koydu. Sağ yarımküre; sanat, yaratıcılık ve mekânsal algıyla ilişkilendiriliyor. Leonardo da Vinci, Jimi Hendrix, David Bowie, Oprah Winfrey, Jennifer Lawrence ve Prens William gibi isimler bu duruma örnek.

7. Doğada da Solaklar Var: Kangurular

Araştırmalar, kanguruların günlük hareketlerde genellikle sol pençelerini, daha güç gerektiren eylemlerde ise sağ pençelerini kullandığını gösteriyor. Bu durum, solaklığın yalnızca insanlara özgü olmadığını kanıtlıyor.

Solaklık, yalnızca bir el tercihi değil; köklü bir tarih, güçlü kültürel anlamlar ve ilginç biyolojik farklılıklar barındıran bir özellik. Dünya Solaklar Günü, bu farklılıkları anlamak ve kutlamak için önemli bir fırsat