Çocuklarda, mahremiyet ilk 6 yılda öğretilmeli

Çocuğun gelişiminde özel alan kavramı ve mahremiyet duygusunun çok önemli olduğunu vurgulayan Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, mahremiyet kavramının yaşamın ilk 6 yılında mutlaka öğretilmesi gerektiğini söyledi.

YAŞAM 17.06.2022, 14:43
Çocuklarda, mahremiyet ilk 6 yılda öğretilmeli

Özel alan ve mahremiyet konusunda özellikle aileye çok önemli görevler düştüğünü kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, 4 yaşına kadar çocuğa tuvalet ve banyoyu tek başına kullanmayı, yalnız uyumayı, tek başına giyinmeyi öğretmek gerektiğine dikkat çekti. Tarhan, çocuğu severken cinsel bölgelerinin ise sevgi alanı olarak kullanılmaması gerektiğinin de altını çiziyor.

Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, özel alan ve mahremiyet duygusuna ilişkin değerlendirmede bulundu.


İnsan yavrusu öğrenmek üzere doğar

Öğrenmenin insana özgü bir kavram olduğunu ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, insan çocuğunun doğadaki hayvan yavrularından farklı olarak dünyaya geldiğini kaydederek “Hayvan yavrusu öğrenmiş olarak doğar. Doğar doğmaz genetik olarak davranışları kodlanmıştır. Mesela ördek hemen yüzer, başka bir hayvan yavrusu hemen doğduğu anda ayağa kalkar. Ama insan yavrusu öğrenmek üzere doğar. Bu nedenle insanoğlu her şeyi öğreniyor. Sosyal hayatı öğreniyor, hayattaki birçok kavramı, diğer insanlarla ilişkiyi öğreniyor. Her şeyi öğrenmeye meraklı bir beyinle doğuyor.” dedi.


Yaşamın ilk 6 yılında doğru öğrenilmesi gerekir

Mahremiyet eğitiminin 0-6 yaş arasında verilmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “İnsanın öğrenme yolculuğunda ilk öğretmeni annesidir. Bu öğretmenler daha sonra babası, geniş ailesi ve daha sonra da arkadaşları oluyor. İlk mahremiyet, hayatın ilk 6 yılında mutlaka doğru şekilde öğrenilmesi gereken bir kavram. 0-6 yaş arasında çocuk mahremiyeti öğrenemezse ya da yanlış öğrenirse gelecekte pek çok riske karşı hazırlıksız yakalanma olasılığı ortaya çıkabilir.” uyarısında bulundu.
 

Pek çok olumsuz olayın arkasında eğitim eksikliği var

Günümüzde küresel olarak artan cinsel istismar, taciz ve şiddet gibi pek çok olumsuzluğun olduğunu ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bunların arka planına bakıldığında mahremiyet eğitiminin eksikliği göze çarpıyor. Özel alan duygusu gelişmemiş çocuklar ensest vakalarının kurbanı olabiliyor. Geçmiş yıllarda 18-20 yaş civarlarında genç bir kız, 130 kiloydu. Yemeyi durduramıyordu. Kurban suçluluk duygusuyla kendini çirkin göstermek için yemek yiyerek kilo alıyordu. Özellikle ensest gibi bazı vakalarda depresyon ve travma yaşayan kurbanlarda çeşitli psikiyatrik hastalıklar ortaya çıkabiliyor.” dedi.

Özel alan ve mahremiyet konusunda özellikle aileye çok önemli görevler düştüğünü hatırlatan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Burada bütün iş ailenin. Cinsel mahremiyet duygusunu, özel alan duygusunu çocuklara öğretmemesi büyük sorunlara yol açabilir.” dedi.

Özel alan kavramının tuvalet eğitiminden başlayarak yatak odalarının ayrılmasına kadar pek çok konuda olması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocukların anne ve babalarıyla aynı odada uyumaması, uygun olan yaşta odasının ayrılması gerekiyor. Çocuğun yaşına uygun olmayan durumlara şahit olması ilerleyen dönemde çeşitli davranış bozukluklarına yol açabilir. Duygularını ifade etme becerisi gelişmeyen, soyut kavramları öğrenmemiş çocukta uyum sorunları ortaya çıkabilir.”dedi.

 

Mahremiyet çok geniş bir alanı kapsıyor

Mahremiyet eğitiminde çok geniş bir alanın olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğun özel hayatının farkına varması gerekir. Özel alanını koruması demektir. Diğer insanların da onun özeline saygı duyması demektir. Çocuğun kendi ve çevresi arasında özel sınırlarını koruyabilmesi demektir. Sosyal hayatın içinde, özel hayatını korumasını öğrenmesi önemlidir. Tanımadığı biri ona çikolata uzattığı zaman ona hemen inanıp etkisinde kalmaması da özel alan kavramıyla ilgilidir. Çocuğun bu kavramın anlamını ‘benim özel alanım özel dünyamla ilgili’ diye anlamlandırması gerekir. Bu aslında çocuğun duygularını yönetmede önemli bir şeydir. Kendine zorla bir şey yaptırmak isteyene hayır diyebilme becerisi olması lazımdır.” diye konuştu.

Mahremiyet eğitiminde korkutarak değil, güvenli davranışın öğretilmesi gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğa bazı bilgileri verirken onu korkutmamak gerekiyor. Çocuğu korkutmak hayatının ilerleyen dönemlerinde vajinismus gibi cinsel sorunların ortaya çıkmasına sebep olabiliyor.”uyarısında bulundu.

 

Çocuğa giyinirken kimsenin görmemesi gerektiği öğretilmelidir

Çocuğa bedenine izni dışında kimsenin dokunamayacağını öğretmenin de önemine işaret eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Burada çok önemli iç çamaşır kuralı var. Çocuğa mahremiyeti öğretirken ‘Vücudunda iç çamaşırının olduğu alana sen izin vermeden hiç kimse dokunmamalı. Ben bile izin almadan dokunmamalıyım. Gerekirse sadece doktor dokunabilir o da senden izin alarak dokunabilir’ şeklinde konuşulmalıdır. Çocuğa giyinirken kimsenin görmeyeceği bir alanda olması gerektiği de öğretilmelidir. Bunu öğretmediğiniz zaman çocukta özel alan algısı oluşmuyor. Oluşmadığı zaman da herhangi bir yanlış davranışa açık olabiliyor ya da kötü davranışa ve istismara açık hale gelebiliyor.” dedi.

Tuvalet ve banyo kapısı kapalı olmalıdır

Tuvalet banyo gibi evin bazı alanlarının da özel olduğunun anlatılması gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğun odası ayrılmalıdır. Özellikle dört yaşından sonra odasına girerken kapısı çalınmalıdır. Tuvalete ve banyoya girerken kapının kapatılması gerektiği anlatılmalıdır. Tuvalet ve banyoda biri varken mutlaka kapıya vurulması gerektiği anlatılmalı ve öğretilmelidir. Çocuğun 4 yaşından itibaren tuvaleti kendi başına kullanmayı öğrenmesi gerekiyor. 4 yaşından itibaren banyo yaparken iç çamaşırıyla beraber banyo yaptırılmalı, iç çamaşırını da kendisinin değiştirmesine fırsat verilmelidir. Anne ve baba bunları sadece anlatarak değil, yaparak çocuğa örnek olmalıdır. Bu konuda örnek olmak saatlerce konferans vermekten çok daha fazla eğiticidir. Çocuğun çekmecesine ya da çantasına izin alarak bakılırsa çocuk da kendi özeli ile başkalarının özeli arasındaki sınırları öğrenmiş olur.” dedi.

Evdeki davranışlar da çok önemli

Evdeki tutum ve davranışların da mahremiyeti öğrenmede etkili olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Anne babanın evde giydiği kıyafet bile önemli. Evde iç çamaşırı ya da plaj kıyafetiyle dolaşılıyorsa o çocuğa mahremiyeti öğretmek zordur. İnsanın yatak odası kıyafeti ayrıdır. Yatak odası kıyafetiyle misafir odasına gidilmez, salona gidilmez, yabancıların yanına gidilmez. Mesela çocuğun dudağını öpmek gibi davranışlar, çıplak bedenine dokunmak, cinsel içerikli sözlerin çocuğun yanında rahatça söylenmesi çocuğun mahremiyet algısını bozar.” uyarısında bulundu.

Cinsel bölgeler sevgi alanı olarak kullanılmamalıdır

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocuklara yapılan cinsel içerikli şakaların da gelişimlerine zarar vereceğini vurgulayarak “Bazı kültürlerde sünnet olan çocuğa ‘Göster amcalara’ deniyor. Böylece mahremiyet kavramını ortadan kaldırıyorlar. Çocuğu severken cinsel bölgelerin sevgi alanı olarak kullanılmaması gerektiğini vurguluyoruz.” dedi.

Özellikle cinsellik konusundaki bilgilerin de aile tarafından verilmesinin önemine işaret eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuklarımızla konuşabilmeliyiz. Çocuk anne ve babasıyla korkma-dan ihtiyacı olduğunda sorunlarını anlatabilmeyi öğrenmeli. Anne ve baba çocuğu korkutarak değil, onu güven ilişkisi içerisinde yönetmeyi öğrenmeli. Çocuğu sevgiyle büyütelim. Zaten sevgi olursa korku azalır, güven artar.”

Dijital teknoloji kullanımı sınırlandırılmalıdır

İçerisinde yaşadığımız dijital çağda çocuğun teknoloji kullanımının sınırlı olması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Dijital çağdayız. Dünya dijitalleşme yaşıyor. Beş yaşına kadar anne ve baba gözetimi olmadan çocuklara teknolojik alet vermemek gerekiyor. Verildiğinde de sınırların iyi çizilmesi gerekiyor. Çocuk her şeye kolay erişim sağlayabiliyor. 5 yaşından sonra anne ve baba gözetiminde çok sınırlı bir zaman diliminde kullandırılmalıdır. Sınırlama getirildiğinde çocuk dürtülerini kontrol etmeyi öğrenir. Eğer bunu kazanamazsa çocuk para yönetimi de yapamaz, hayatını da yönetemez, her türlü bağımlılığa maddeye açık hale gelir. Bağımlılığın arka planında ne var? Her şeyi kolay elde etmiş, haz peşinde koşan, evin küçük prensesi yahut prensi olmuş çocuklar hazza doymuyorlar. Beyinde ödül yetmezliği sendromu oluyor. Ödül yetmezliği demek bağımlılık demektir. Çocuğa duygularını yönetme becerisini küçük yaşta öğretmek gerekir.” tavsiyesinde bulundu.

Yorumlar (0)
Yorum yapabilmek için lütfen üye girişi yapınız!
Günün Anketi Tümü
Yarın seçim olsa kime oy verirsiniz?
Yarın seçim olsa kime oy verirsiniz?
Namaz Vakti 21 Mart 2023
İmsak 05:35
Güneş 07:00
Öğle 13:16
İkindi 16:41
Akşam 19:23
Yatsı 20:43
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 25 60
2. Fenerbahçe 24 54
3. Beşiktaş 25 49
4. A.Demirspor 25 45
5. Trabzonspor 25 44
6. Başakşehir 24 41
7. Kayserispor 25 38
8. Konyaspor 25 34
9. Karagümrük 24 31
10. Antalyaspor 25 28
11. Alanyaspor 25 28
12. Sivasspor 25 27
13. Kasımpaşa 25 26
14. Gaziantep FK 25 25
15. Ankaragücü 24 25
16. İstanbulspor 24 24
17. Giresunspor 24 23
18. Hatayspor 24 23
19. Ümraniye 25 22
Takımlar O P
1. Samsunspor 26 54
2. Eyüpspor 26 53
3. Pendikspor 26 47
4. Rizespor 25 46
5. Keçiörengücü 26 46
6. Sakaryaspor 26 46
7. Bodrumspor 26 41
8. Manisa FK 25 39
9. Boluspor 25 38
10. Bandırmaspor 25 37
11. Göztepe 25 35
12. Tuzlaspor 26 28
13. Altay 26 25
14. Adanaspor 26 25
15. Erzurumspor 25 24
16. Altınordu 25 20
17. Gençlerbirliği 25 17
18. Denizlispor 26 17
19. Yeni Malatyaspor 26 16
Takımlar O P
1. Arsenal 28 69
2. M.City 27 61
3. M. United 26 50
4. Tottenham 28 49
5. Newcastle 26 47
6. Liverpool 26 42
7. Brighton 25 42
8. Brentford 27 42
9. Fulham 27 39
10. Chelsea 27 38
11. Aston Villa 27 38
12. Crystal Palace 28 27
13. Wolves 28 27
14. Leeds United 27 26
15. Everton 28 26
16. Nottingham Forest 27 26
17. Leicester City 27 25
18. West Ham United 26 24
19. Bournemouth 27 24
20. Southampton 28 23
Takımlar O P
1. Barcelona 26 68
2. Real Madrid 26 56
3. Atletico Madrid 26 51
4. Real Sociedad 26 48
5. Real Betis 26 45
6. Villarreal 26 41
7. Athletic Bilbao 26 36
8. Rayo Vallecano 26 36
9. Osasuna 26 34
10. Celta Vigo 26 34
11. Mallorca 26 32
12. Girona 26 31
13. Getafe 26 29
14. Sevilla 26 28
15. Cadiz 26 28
16. Real Valladolid 26 28
17. Espanyol 26 27
18. Valencia 26 26
19. Almeria 26 26
20. Elche 26 13