Kene ısırmasında ilk yapılması gerekenler

Bir dönem hayatımıza kabus yaşatan kene yaz ayları gelince yine kendini göstermeye başladı. Peki kene ısırması ve yapmamız gerekenler hakkında ne biliyoruz? Acıbadem Hastanesi doktorları tarafından hazırlanan yazı dizisi haberimizde.

SAĞLIK 16.06.2021, 08:21 16.06.2021, 08:31
Kene ısırmasında ilk yapılması gerekenler

Kene Nedir?

Keneler örümceğimsiler sınıfının akarlar alt sınıfında bulunan ve sayısı beş bini aşkın türden meydana gelirler. Akar ve kene terimi genellikle birbiri yerine kullanılsa da esasen sıcakkanlı hayvanlarda asalak olarak yaşayan türlere kene, bitkilerle beslenen türlere de akar adı verilmektedir. Açık havada, ağaçlarda, çalılarda, çimlerde, ya da yaprak yığınlarında bulunurlar.

Keneler, ilkbahar ve yaz aylarında daha yaygındırlar. En çok Nisan ayından Eylül ayına kadarki dönemde görülürler.

Keneler sıcakkanlı hayvanların ve insanların kanını emerek beslenirler. Birçok vakada kene ısırığı zararsız olsa da, ısırığa karşı alerjik tepkime durumunda veya evcil hayvanlar ile insanlara geçirebilecekleri hastalıklar nedeniyle, kene ısırığı, ölümcül olma potansiyeline sahiptir.

Kene Neye Benzer?

Keneler küçük, kan emici araknidler yani örümceğimsilerdir. Boyutları bir kalem ucu küçüklüğünden bir kurşun kalem silgisine kadar değişebilir. Kenelerin gövdesini kitin ve boya maddesi içeren ve kütikula adı verilen bir kabuk sarar. Erişkin kenelerde dört, larvalarda ise üç çift bacak bulunur.

Kene türlerinin renkleri, kahverenginin tonlarından kırmızımsı kahverengi ve siyaha kadar farklı bir yelpaze üzerinde değişebilir. Konaklarında beslenme süreçlerinde emdikleri kan nedeniyle şişen keneler neredeyse bir misket büyüklüğüne ulaşabilirler. Beslenme süreçlerinin sonunda yeşilimsi mavi bir renk alırlar.

Kene Isırığı Nedir?

Keneler vücudun sıcak, nemli bölgelerini tercih eder. Bir kene vücuda bulaştığında, koltuk altlarına, kasıklara veya saçlı ya da yoğun kıllı bölgelere göç ederler. Beslenmek için uygun bir nokta bulduklarında cildi ısırırlar ve kan emmeye başlarlar.

Kan emerek beslenen diğer haşere türlerinin aksine keneler konaklarını ısırdıktan sonra vücuda bağlı kalırlar. Isırılan diğer haşerelerin aksine, keneler genellikle sizi ısırdıktan sonra vücudunuza bağlı kalır. Kenelerin kan emme sırasında tükürük bezlerinden salgılanan zehirli maddeler ağır sinir sistemi bozukluklarına yol açabilmektedir.

Bu zehirli maddeler sinir uyarılarının çevresel sinirler ve omurilik üzerinden beyne iletilmesini engeller. Kene özellikle kıllı bölgelerde günlerce saklı kalabildiğinden, belirtilerin nedeninin uzun süre anlaşılmadığı vakalar mevcuttur. Ancak ciltte bir kene bulunması yaygındır çünkü keneler bir defa ısırdıktan sonra tamamen dolana kadar nadiren yerlerinden kımıldarlar. İnsan vücudundan on gün süreyle kan emebilen keneler bu süre sonunda kendilerini tamamen doldurmalarıyla birlikte konaklarını bırakarak ayrılabilirler.

Belirtiler

Kene Isırığının Belirtileri Nelerdir?

Kene ısırıklarını tanımlamak genellikle kolaydır. Bunun nedeni, kene ilk ısırdıktan sonra 10 güne kadar cilde bağlı kalabilir. Kene ısırıkları tipik olarak tekildir çünkü keneler grup veya sıra halinde ısırmaz. Zehirsiz kene ısırıkları genellikle zararsızdır ve semptom üretmeyebilir.

Bununla birlikte, kene ısırıklarına alerjisi olan bireylerde genel olarak ataksi, reflekslerin zayıflaması ya da kaybolması ve kas güçsüzlüğü görülür. Isırık bölgesinde ağrı veya şişlik, döküntü, yanma hissi, kabarcıklar veya nefes almada zorluk gözlemlenebilir. Ancak ateş yoktur.

Solunum sistemi felç olmadığı sürece bütün bu belirtiler iyileşebilir. Kenenin başı genellikle deriye gömülüdür. Keneyi parçalamadan bütünüyle çekmek zorunlu olduğu için bu amaçla çeşitli kimyasallar, kene çıkarma setleri ya da cımbızlar kullanılır.

Özellikle kimyasal kullanımı, kenenin taşıdığı hastalığı yayma riskine karşı bir uzman tarafından gerçekleştirilmelidir. Kenenin çıkarıldığı yer mikrop öldürücüler ile dezenfekte edilmelidir çünkü bazı keneler ısırdığında geçebilecek hastalıkları taşır. Eğer kene tarafından ısırılan bölgede kaşınma nedeniyle deride mikro yarıklar açıldıysa, doktor tavsiyesiyle antibiyotik kullanımı gerekebilir.

Kene tarafından ısırılan hemen herkes en kısa sürede herhangi bir potansiyel tedavi ihtiyacının karşılanması için doktora başvurmalıdır çünkü kenelerden insan konaklarına geçen hastalıklar ciddi ve ağır sorunlara yol açabilir. Kene kaynaklı hastalıklar genellikle kene ısırmasından sonraki birkaç gün ila birkaç hafta içinde gelişirler ve çeşitli semptomlara neden olabilirler. Kene kaynaklı hastalıkların potansiyel belirtileri arasında :

 Isırık alanında kırmızı bir nokta veya döküntü,

 Ateş,

 Baş ağrısı,

 Boyun sertliği,

 Bütün vücutta döküntü,

 Halsizlik

 Kas veya eklem ağrıları,

 Mide bulantısı,

 Şişmiş lenf düğümleri,

 Titreme ve havale nöbetleri sayılabilir.

Bir belirti olmasa bile, kene ısırmasından sonra mümkün olan en kısa sürede doktora başvurmak önemlidir. Kenelerin taşıdığı hastalıkların bir kısmının görüldüğü bölgelerde semptomlar başlamadan önce bile bu hastalıklar için tedaviye başlamak gerekli olabilir. Örneğin Lyme hastalığı ya da Kayalık Dağlar Benekli Humması, hastalık şüphelenildiği anda tedavi edilmelidir.

Tanı Yöntemleri

Kene ısırığından Bulaşan Hastalıklar Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor bireyde görülen belirtilerin kene kaynaklı bir hastalığın sonucu olup olmadığını belirlemek için kapsamlı bir geçmişi, muayeneyi ve testi tamamlayacaktır. Kenelerden insana geçen başlıca hastalıklar arasında nöbetli humma, Marsilya humması, Kayalık Dağlar Benekli Humması, virüs kökenli bir takım ensefalit yani beyin iltihabı tipleri, tularemi ve daha yakın zamanda ülkemizde de görüldüğü üzere Kırım Kongo ateşli kanamalı humması sayılmaktadır.

Tedavi Yöntemleri

Kene Isırığı Nasıl Tedavi Edilir?

Birey üzerinde bir kene bulduğunda yapılması gereken en önemli şey, keneyi kaldırmaktır. Keneleri bir kene temizleme aracıyla veya bir cımbız setiyle kaldırmak mümkün olabilir. Bu işlemi gerçekleştirmek için bir sağlık merkezine gidilmesi tercih edilebilir.

Keneyi kaldırırken cildin yüzeyine mümkün olduğu kadar yakın tutmak önemlidir. Derinin içinden dışarı ve yukarı doğru sabit bir baskı uygulayarak çıkarmak gereklidir. Keneyi bükmemeye veya kırmamaya özen gösterilmelidir. Özellikle ısırık bölgesinde kene başının veya ağız parçalarından birisinin kalıp kalmadığını kontrol edilmelidir. Geride kalan parçalar kaldırılmalıdır. Isırık bölgesi su ve sabun ile temizlenmelidir. Son olarak kene çıkarıldıktan sonra öldüğünden emin olmak için antiseptik alkole daldırılmalı ve kapalı bir kaba yerleştirilmelidir.

Isıran kenenin türüne göre herhangi bir tedavinin gerekli olup olmadığını öğrenmek için en kısa zamanda doktora danışmak önemlidir. Kene ısırığından kaynaklı hastalıklar söz konusu olduğunda farklı bölgelerde farklı riskler vardır. Doktora gerçekleştirilecek ziyaret sonucunda birey, olası riskler, hangi komplikasyonların muhtemel olduğu ve hangi belirtilerin izlemesi gerektiği konusunda bilgi alabilir.

Kene Isırıklarından Kaynaklanan Enfeksiyonlar Nasıl Önlenir?

Kene kaynaklı bir hastalıktan korunmanın en iyi yolu öncelikle kene ısırıklarını önlemektir. Kenelerin yaygın olduğu açık arazilerde, ormanlarda ya da besi hayvanlarının bulunduğu alanlarda yürürken uzun kollu gömlek ve pantolon kullanılmalıdır.

Yolun merkezinden yürümek keneler ile teması azaltabilir. Açık arazide dolaşırken önceden kene kovucu kullanmak etkili olacaktır. Dış mekanlara çıktıktan sonra giyilen kıyafetler ve eşyalara permetrin uygulanmalıdır. Aynı zamanda duş almak ve banyo yapmak önemlidir. Özellikle kenenin yaygın olduğu bölgelerde, düzenli olarak kolların altında, kulakların arkasında, bacakların arasında, dizlerin arkasında ve saç bölgesinde bulunan cilt yüzeyi yakından kontrol edilmelidir.

Bir kenenin normal şartlar altında bir bireyi taşıdığı hastalıkla enfekte etmesi için tipik olarak 24 saat beslenmesi gereklidir. Bu sebeple bir kene ne kadar çabuk tanımlanıp çıkarılabilirse o kadar olumlu sonuç alınır.

(HABER MERKEZİ - ACIBADEM HASTANESİ)

Yorumlar (0)
Yorum yapabilmek için lütfen üye girişi yapınız!
15
açık
Günün Anketi Tümü
31 MART YEREL SEÇİMLERDE İSTANBUL ADAYI KİM OLUR?
31 MART YEREL SEÇİMLERDE İSTANBUL ADAYI KİM OLUR?
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13