'Günün Yazısı' Serdar Turgut'un

Biden'ın gerçek gündemini bilelim de beklentilerimiz gerçekçi olsun

GÜNDEM 14.06.2021, 09:34
'Günün Yazısı' Serdar Turgut'un

Hangi parti iktidarda olursa olsun Amerikan başkanları ile yapılacak her görüşme öncesinde Türkiye’de beklentiler artar, bir heyecan olur. Bu bir dereceye kadar normaldir çünkü iki ülke arasındaki çok katmanlı, karmaşık ilişkiler ağı nedeniyle Türkiye’de bazen geleceğin nasıl oluşacağı bu görüşmelerin nasıl gittiğine bağlı olabiliyor.

Ancak bazen bizler, bugün olduğu gibi, bu görüşmelerden beklentilerimizi abartabiliyoruz.

Bu abartmalar ve heyecanlar bizleri yanlış yapmaya itebilir bu yüzden üzerimizde gerçeklerin kontrolünü sağlamak zorundayız.

Bu görüşme öncesi abartılı ruh halini en iyi bilenlerdenim. Yıllar içinde Washington’da Erdoğan dahil birçok Türkiye liderinin ABD başkanları ile görüşmelerini Beyaz Saray’da takip ettiğimden aslında ne olup bittiğini doğru anlayabilmem için üzerimde bu gerçeklerin kontrolünü hiç kaybetmemem gerektiğini tecrübeyle anladım.

Bu kontrolü sağlamanın en iyi yolu o görüşmelere giren ABD başkanlarının gerçek gündemlerini bilip anlamak olabiliyor.

Türkiye'de insanların bugünkü görüşmeden beklentilerini makul düzeyde tutabilmesi için herkesin başkan Biden’ın bu gezisindeki gerçek gündemini bilmesi gerekiyor.

KIZMAYA GEREK YOK

Şimdi diyeceğim bazılarınızı kızdırsa da gerçekçi olma arzusu diyeceğimi baskı altında tutmamamı gerektiriyor.

Bu görüşmelerde karşı taraftaki başkan Amerika’nın başkanı olduğundan ve o ülkenin dünyada çok karmaşık işleri olduğundan, bu son gezide olduğu gibi, çok ülkeli ve değişik toplantılı yoğun geziler söz konusu olduğunda ABD başkanın gündeminde Türkiye çoğu aman en önemli gündem maddesi olarak yer almaz.

Genelde doğru olan bu tespit Başkan Biden söz konusu olduğunda daha da geçerli. Başkan Trump döneminde Amerika’nın hayli yaralar alan ikili ve global ilişkilerini Biden düzeltmeye kararlı ve bu onun başkan olduktan sonraki ilk dış gezisi. Diğer ülke liderleri önünde bir sınav verecek ve sözlerinin arkasında durup durmayacağını gösterecek.

Onun gerçek gündeminin ne olduğunu anlamak için gezinin programını, gündemini alayım diye Washington’da görev yaparken iletişimde olduğum görevlileri arayıp gezinin programını ve ABD’nin gündemini benim kendilerinde kayıt altında bulunan e-mailime atmalarını istedim.

BIDEN GÜNDEMİ ÇOK YOĞUN

Program gelince bu kadar ağır ve yoğun program içinde Biden’ın kafasındaki sorunların önem sıralamasını yapmam mümkün oldu.

Biden hem G-7 toplantısında hem de NATO toplantısında özelikle ve öncelikle Çin’den gelmeye başladığını düşündüğü stratejik ‘meydan okumayı’ (resmen 'challenge' diyorlar) konuşmak ve buna karşı Amerika’nın müttefikleriyle birlikte neler yapabileceğini görmek istiyor. Bu konu Amerikan başkanının gündemindeki en önemli konuyu oluşturuyor.

Amerika bu gezide kendileri açısından ikinci en önemli olan konuyu programın son gününe, ayın 16’sına koymuşlar. O gün Biden, Rusya lideri Putin ile yüz yüze görüşmeye girecek. Trump her konuyu yaptığı gibi Putin ile ilişkisini de bir tuhaflaştırmıştı. Hatta işi o boyuta ulaştırmıştı ki Rusya’nın Amerikan güvenlik camiası ile yaşadığı problemlerde Rusya’nın yanını tutar gibi bile davranabilmişti.

BIDEN, PUTİN İLE İSTİKRAR İSTİYOR

Biden, Rusya ile kendi deyimiyle ‘dengeli, istikrarlı ve geleceği net görülebilen’ (resmen 'stable, predictible' diye ifade ediliyor) bir ilişki oluşturmak istiyor. Bunu istemek iyi ve güzel de bunun Rusya ile sürdürülebilir şekilde nasıl kurulacağı kimsenin kafasında net değil.

Biden, Putin ile ayrıca Ukrayna’yı, Putin muhalifi Alexei Navalny’nin hapis edilmesi konusunu ve Rusya’nın Amerika’ya yönelik siber saldırılarını da konuşmak istiyor.

Biden açısından Çin ve Rusya global stratejik mücadelede Amerika’nın hasımları olarak doğal olarak en önemli gündem konularını oluşturuyorlar.

BİR 'ÇANTASINDA NE VAR' HABERİ DAHA

Ben eskiden Ankara’da muhabirlik yaparken Amerikan yetkilileri başkente gelmeden önce gelecek kişinin ‘çantasında hangi konuların’ olduğunu yazmaya pek bayılırdım. Yazı işleri de bu konuyu, 'çantasında neler var' başlığını genellikle çok severdi.

Bugün yaptığım gibi o günlerde Beyaz Saray'a açıp konuyu sormak yerine kendi bilgiye dayalı tahminlerimi sıralardım.

Şimdi elimde gerçek gündemin maddeleri bulunuyor. Biden bahsettiğim bu iki önemli konu dışında Trump döneminde zedelenen güveni Avrupa liderleriyle özelikle Almanya, Fransa, Kanada ve İngiltere ile oluşturmaya çalışacak.

Benim elimdeki gündeme göre İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile yaptığı görüşmede iklim sorunları, ticari ilişkiler ve Kuzey İrlanda konusunun öncelikle konuşulmuş olması gerekiyor.

G-7 toplantısında salgın sonrasında dünya ekonomisinin nasıl yeniden yapılanacağı konusu yan ısıra Biden’ın öncelikle Almanya Başbakanı Merkel ve Kanada lideri Justin Trudeu ile Amerikan liderliğinin arasının tekrar karşılıklı güven ve dostluk temeline oturtulması için uğraşacağı da anlaşılıyor.

Erdoğan ile görüşmede ise Çin’in stratejik meydan okumasına ve Rusya’nın agresif hamlelerine karşı nelerin yapılacağı öncelikle tartışılacak.

Tüm bunların yanı sıra Biden, İngiltere Kraliçesi ile de kendisinin önem verdiği bir görüşme gerçekleştirdi

Ben bu yoğun programı içinde bugün Erdoğan ile yapacağı ilk yüz yüze görüşmede kendi dış politikasında insan hakları ve demokrasi vurgusu yapan Biden’ın tavrının nasıl olacağını doğrusu çok merak ediyorum.

Gerçekçi olup, beklentilerimizi makul tutup sinirlerimize de hakim olmalıyız. İki ülkede birbirinden vazgeçecek değil tabii ki, karşılıklı çıkarları koruyan bir işbirliğini nasıl yapabileceğimizin ilk makul adımlarını inşallah bugün atarız.

(HABERTÜRK)  https://www.haberturk.com/yazarlar/serdar-turgut-2025/3103328-biden-in-gercek-gundemini-bilelim-de-beklentilerimiz-gercekci-olsun

Yorumlar (0)
Yorum yapabilmek için lütfen üye girişi yapınız!
15
açık
Günün Anketi Tümü
31 MART YEREL SEÇİMLERDE İSTANBUL ADAYI KİM OLUR?
31 MART YEREL SEÇİMLERDE İSTANBUL ADAYI KİM OLUR?
Namaz Vakti 28 Mart 2024
İmsak 05:20
Güneş 06:47
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:31
Yatsı 20:52
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13