Son Dakika

Cumhuriyet 100 yaşında

Uzun süren bir Kurtuluş Savaşı mücadelesi sonrasında Türkiye'nin yönetim şeklinin Cumhuriyet olması kararını veren Mustafa Kemal Atatürk, bunu birlikte yol aldığı isimlerle paylaştığının ertesi günü 29 Ekim 1923'te TBMM'de Cumhuriyet ilan edildi.

GÜNDEM 28.10.2023, 12:13
Cumhuriyet 100 yaşında

Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), 100 yıl önce, 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet yönetimini ilan etti.

Zor ve çetin yolları aşarak kurulan Cumhuriyet’in yarın 100’üncü yılı olacak. Böylelikle Türkiye Cumhuriyeti, bir asrı devirdi.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyet'e ilişkin düşüncelerini yakın çevresine ilk defa, "Cumhuriyet" kelimesini de telaffuz ederek, 20 Temmuz 1919 tarihinde Erzurum'da açıkladı.

Cumhuriyet ilanın ilk adımı olarak 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırıldı.

Cumhuriyet'e giden adımlar

Kuruluşunun 100’üncü yılını kutlarken, geriye dönüp 1923'teki Türkiye’nin Cumhuriyet'in ilanına giden adamlarını hatırlayalım…

Türkiye Kurtuluş savaşından galibiyetle çıkmış 23 Nisan 1920'de TBMM'yi açmıştı. 19-20 Temmuz 1923'te Türkiye İktisat Kongresi yapıldı. 24 Temmuz 1923'te Lozan Barış Antlaşması yapıldı. 23 Ağustos 1923'te İşgal kuvvetleri İstanbul’u boşaltmaya başladı. 6 Ekim 1923'te İstanbul kurtuldu. 7 Ekim 1923'te İstanbul’da uygulanan sıkıyönetim ve basına sansür kalktı.

"Yarın Cumhuriyet'i ilan edeceğiz"

28 Ekim 1923 akşamı Çankaya Köşkü'nde kurmaylarıyla bir araya geldiği yemekte Gazi Mustafa Kemal Paşa, "Efendiler, yarın Cumhuriyet'i ilan edeceğiz." dedi.

O gece İsmet İnönü ile 1921 Anayasası'nın bazı maddelerini değiştiren kanun tasarısını hazırladı.

İsmet Paşa başkanlığında 29 Ekim'de saat 18.00'de toplanan Meclis, Anayasa Komisyonu tarafından sunulan ve anayasa değişikliğini de içeren tasarıyı saat 20.30'da oturuma katılan 158 üyenin tamamının oyuyla kabul etti.

29 Ekim 1923'te saat 20.30'da Cumhuriyet ilan edildi

29 Ekim 1923'te Meclis'te uzun süren toplantılar sonrasında saat 20.30'da Cumhuriyet ilan edildi.

Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı

Ayrıca Gazi Mustafa Kemal Atatürk, saat 20.45'te oy birliğiyle Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi.

101 pare top atışı

"Yaşasın Cumhuriyet" sesleri ve alkışlarla karşılanan Cumhuriyet'in ilanı için 101 pare top atışı yapıldı.

Hakimiyet-i Milliye gazetesinin manşeti

Atatürk'ün başkanlığını yaptığı Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin yayın organı olan ve 10 Ocak 1920'de Ankara'da yayın hayatına başlayan Hakimiyet-i Milliye gazetesi, Cumhuriyet'in ilanını, "Büyük Millet Meclisi dün gece 8 buçukta Türkiye Devleti'nin şeklini müttefikan 'Cumhuriyet' olarak tespit ve 9’a çeyrek kala Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerini müttefikan 'Reis-i Cumhur seçildi." sözleriyle manşetinden tam sayfa duyurdu.

Hakimiyet-i Milliye gazetesi ikinci sayfasında, Reis-i Cumhur Mustafa Kemal Paşa'nın başvekil ve vekillerin listesini Büyük Millet Meclisi’ne arz ettiğini, Meclis'in hükümet listesini 158 üyenin oyu ile uygun bulduğunu belirtti.

İsmet İnönü başbakan oldu

Atatürk, İsmet İnönü’ye başbakanlık görevi verdi.

30 Ekim 1923 Cumhuriyet'in ilk hükümeti kuruldu.

20 Nisan 1924 Teşkilatı Esasi Kanunu kabul edildi.

1925'te bayram ilan edildi

19 Mayıs 1925'te Cumhuriyet'in ilan edildiği günün bayram olması gerektiğine karar verildi ve 25 Nisan 1925'te Resmi Gazetede yayınlandı. Cumhuriyet Bayramı ulusal bayram olarak kabul edildi.

Türkiye'de ve Kuzey Kıbrıs'ta kutlanan “Cumhuriyet Bayramı”, çetin Kurtuluş Savaşı mücadelesinden sonra elde edilen özgürlüğü simgelediği için Türkiye için çok önemli.

Coşku ile kutlanıyor

Cumhuriyet Bayramı, o günden bugüne bağımsızlığın simgesi olarak, Mustafa Kemal Atatürk, silah arkadaşları ve o günleri var edenler saygı ile anılarak, coşku ile kutlanıyor.

Yorumlar (0)
Yorum yapabilmek için lütfen üye girişi yapınız!
15
açık
Günün Anketi Tümü
Ali Koç mu? Aziz Yıldırım mı?
Ali Koç mu? Aziz Yıldırım mı?
Namaz Vakti 27 Temmuz 2024
İmsak 04:00
Güneş 05:48
Öğle 13:16
İkindi 17:12
Akşam 20:34
Yatsı 22:14
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 38 102
2. Fenerbahçe 38 99
3. Trabzonspor 38 67
4. Başakşehir 38 61
5. Kasımpasa 38 56
6. Beşiktaş 38 56
7. Sivasspor 38 54
8. Alanyaspor 38 52
9. Rizespor 38 50
10. Antalyaspor 38 49
11. Gaziantep FK 38 44
12. A.Demirspor 38 44
13. Samsunspor 38 43
14. Kayserispor 38 42
15. Hatayspor 38 41
16. Konyaspor 38 41
17. Ankaragücü 38 40
18. Karagümrük 38 40
19. Pendikspor 38 37
20. İstanbulspor 38 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 34 75
2. Göztepe 34 70
3. Sakaryaspor 34 60
4. Bodrumspor 34 57
5. Ahlatçı Çorum FK 34 56
6. Kocaelispor 34 55
7. Boluspor 34 53
8. Gençlerbirliği 34 51
9. Bandırmaspor 34 50
10. Erzurumspor 34 44
11. Ümraniye 34 43
12. Manisa FK 34 40
13. Keçiörengücü 34 40
14. Adanaspor 34 39
15. Şanlıurfaspor 34 38
16. Tuzlaspor 34 38
17. Altay 34 10
18. Giresunspor 34 7
Takımlar O P
1. M.City 38 91
2. Arsenal 38 89
3. Liverpool 38 82
4. Aston Villa 38 68
5. Tottenham 38 66
6. Chelsea 38 63
7. Newcastle 38 60
8. M. United 38 60
9. West Ham United 38 52
10. Crystal Palace 38 49
11. Brighton 38 48
12. Bournemouth 38 48
13. Fulham 38 47
14. Wolves 38 46
15. Everton 38 40
16. Brentford 38 39
17. Nottingham Forest 38 32
18. Luton Town 38 26
19. Burnley 38 24
20. Sheffield United 38 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 38 95
2. Barcelona 38 85
3. Girona 38 81
4. Atletico Madrid 38 76
5. Athletic Bilbao 38 68
6. Real Sociedad 38 60
7. Real Betis 38 57
8. Villarreal 38 53
9. Valencia 38 49
10. Deportivo Alaves 38 46
11. Osasuna 38 45
12. Getafe 38 43
13. Celta Vigo 38 41
14. Sevilla 38 41
15. Mallorca 38 40
16. Las Palmas 38 40
17. Rayo Vallecano 38 38
18. Cadiz 38 33
19. Almeria 38 21
20. Granada 38 21