Türkiye genelinde İstilacı böcek alarmı: Karadeniz’den tüm ülkeye yayılıyor

Gürcistan üzerinden Karadeniz’e giren zararlı böcek, kısa sürede bölgeyi etkisi altına aldı ve şimdi Marmara ile Ege’ye doğru ilerliyor. Tarım ve Orman Müdürlükleri, üreticileri peş peşe uyararak dikkatli olmaya çağırdı.

Karadeniz tarımı tehdit altında

Uzmanlara göre kahverengi kokarca, başta fındık, hurma ve mısır olmak üzere 300’den fazla bitki türüne zarar veriyor. Aydın, Sakarya, Ordu, Giresun ve Trabzon gibi illerde yoğun şekilde görülmeye başlanması, istilanın artık bölgesel olmaktan çıkıp ülke geneline yayıldığını gösteriyor.

Uzak Doğu kökenli istilacı tür

Anavatanı Uzak Doğu olan kahverengi kokarca, Türkiye’de ilk kez 2017’de tespit edildi. Gürcistan sınırından giren böcek, iklim değişikliğinin etkisiyle yaşam alanını genişletiyor. Uzmanlar, artan sıcaklıkların bu zararlının Türkiye’de kalıcı hale gelmesine yol açabileceği uyarısında bulunuyor.

Tarıma verdiği zarar endişe yaratıyor

Yaklaşık 1,5 santimetre boyundaki kahverengi kokarca, bitkilerin öz suyunu emerek meyvelerde lekelenme ve deformasyona yol açıyor. En çok zarar gören ürünler arasında:

• Fındık ve ceviz gibi sert kabuklular
• Elma, armut, hurma, şeftali gibi yumuşak meyveler
• Mısır, domates, biber, fasulye gibi sebzeler

Özellikle fındıkta iç meyve büzüşmesine neden olan böcek, ürünün kalitesini düşürüyor ve rekolte kaybını artırıyor.

Mücadelede iki yöntem: Kimyasal ve biyolojik

Tarım ve Orman Müdürlükleri, kahverengi kokarcayla mücadelede hem kimyasal ilaçlamahem de biyolojik kontrol yöntemlerini bir arada uyguluyor.

• Kimyasal mücadele: Ruhsatlı ilaçlarla yapılan sınırlı alan ilaçlamaları kısa vadeli çözüm sağlasa da, ekolojik dengeyi korumak adına dikkatli yapılması gerekiyor.
• Biyolojik mücadele: Uzun vadeli çözüm olarak, zararlının doğal düşmanı olan Samuray Arısı (Trissolcus japonicus) doğaya salınıyor. Bu arı türü, kokarcanın yumurtalarını parazitleyerek çoğalmasını engelliyor.

Evlerde de görülüyor

Kahverengi kokarca yalnızca tarım alanlarında değil, şehirlerdeki evlerde de sıkça görülmeye başlandı. Soğuk havalarda kapı aralıklarına, pencere kenarlarına ve çatlaklara sığınan böcekler, ezildiklerinde keskin bir koku yayıyor. Uzmanlar, bu böceklerin ezilmemesi gerektiğini belirterek sabunlu su dolu kaplarda imha edilmesini ya da Tarım ve Orman Müdürlüklerine bildirilmesini öneriyor.

Ulusal mücadele planı devrede

Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda başlatılan “kahverengi kokarca eylem planı” kapsamında ülke genelinde yayılım haritası çıkarılıyor. Yoğunluk yaşanan bölgelerde hem ilaçlama hem de biyolojik mücadele çalışmaları artırılıyor.

Yetkililer, üreticilere bahçelerini düzenli kontrol etmeleri ve şüpheli durumlarda en yakın Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne bilgi vermeleri çağrısında bulunuyor. Amaç, istilacı türün kontrol altına alınarak Türkiye tarımsal üretiminin korunması.