Türkiye gri listeden çıkarak avantajlı konuma geçti

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, şu anda Asya'daki ilk yatırımcı toplantısı için Singapur'da bulunuyor.

Bakan Şimşek'in bugün Mali Eylem Görev Gücü'nün (FATF) Genel kurul toplantısına katıldı.

Şimşek'in, Türkiye'nin FATF'ın gri listesindeki durumunun da ele alınacağı toplantıda konuşma yapması bekleniyor.

Şimşek, toplantı sürerken "Başardık" mesajını yayınlandı.

Bu mesaj, piyasalarda "Türkiye'nin gri listeden çıkması için önemli bir adım atıldığı" şeklinde yorumlandı.

Ardından da Türkiye'nin gri listeden çıktığı resmi olarak açıklandı.

Bu aşamada gri listenin anlamı, ülkelerin neden bu listeye alındığı ve listeden çıkmanın o ülkeye neler kazandıracağı öne çıktı.

Gri liste nedir?

FATF, organize suç, terörizm finansmanı ve kara para aklama konularında gerekli önlemleri alıp almayan ülkeleri gri listeye alıyor.

Gri liste, “sıkı izleme altındaki yargı alanları olarak” nitelendiriliyor.

Terörizm finansmanı ve yayılmanın finansmanıyla mücadele rejimlerindeki stratejik eksiklikleri gidermek için FATF devreye giriyor.

Üç yılda bir listeler güncelleniyor

Türkiye, üç yıldır FATF’nin gri listesinde bulunuyor. Gri ve kara listeler her yıl üç kez güncelleniyor.

Türkiye neden gri listede?

Türkiye, 2019 yılında FATF bünyesinde bir değerlendirilmeye tabi tutuldu, bu değerlendirmenin sonucunda eksikler belirlenerek bunların giderilmesi için Türkiye’ye süre verildi.

Ancak bu sürenin sonunda bu eksikler giderilmeyince FATF, kara paranın aklanması ve terörizmin finansmanını önleme konusunda eksikleri olduğu gerekçesiyle Türkiye’yi 2021 Ekim'de gri listeye aldı.

Türkiye, listeden çıkmak için yoğun çaba gösterdi

Bu konuda Türkiye'de, hazine ve Maliye Bakanlığı'nın dışında, Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) koordinasyonunda, Adalet, İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları olmak üzere tüm ilgili kurum ve kuruluşların yürüttüğü yoğun çalışmalar yürütüldü.

2024 yılının Şubat ayında Türkiye’nin gerekli adımları atma konusunda eylem planını gerçekleştirdiğine karar kılan FATF saha ziyareti gerçekleştirme kararı alarak Türkiye'ye geldi.

Türkiye kendi sisteminin güçlendirilmesi konusunda FATF ile birlikte çalışacağına dair üst düzey bir kararlılık gösterdi.

Türkiye, bu aşamada yüksek riskli kuruluşların denetimi için daha fazla insan kaynağı eklenmesini ve kâr amacı gütmeyen kuruluşların kötüye kullanılmasını önlemek amacıyla denetimde risk temelli bir yaklaşım benimsenmesini de içeren ayrıntılı bir eylem planı üzerinde anlaşmaya vardı.

Türkiye gri listeden çıkmak için üst üste karar alarak uyguladı

Türkiye gri listeden çıkmak için kendi sistemini güçlendirmek için kâr amacı gütmeyen kuruluşların kötüye kullanılmasını önlemek amacıyla üst üste kararlar alarak, belirsiz alanları denetim ve kayıt altına soktu.

Türkiye, bu tedbirleri sadece FATF'nin gri listesinden çıkmak için almadığını ve karardan bağımsız olarak bu tür faaliyetlere devam edileceğini de belirtti.

Terörle mücadelesine kararlılıkla devam eden Türkiye, organize suç örgütlerine karşı yürüttüğü operasyonların çapını artırarak olumlu sonuçlar almayı sürdürdü.

Türkiye ekonomi yönetimi, ekonomide açık alanları ve kayıt dışılıkları tespit ederek üst üste kararlar alarak uyguladı.

Alınan kararlarda uluslararası uygulamalara uyum da ön planda tutuldu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) rezervleri güçlendirildi. Bankacılık ve finans sistemini güçlendirici kararlar alındı.

Bu doğrultuda en son olarak kripto varlıklara ilişkin düzenlemeler içeren Sermaye Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı.

Gri listeye alınmanın sakıncaları neler?

Gri listeye alınan ülkeler, uluslararası yatırımcılar için güven vermiyor ve ekonomik gelişmenin önünde bir engel yaratıyor.

IMF araştırmaları, gri listeye alınmanın yabancı bankalar ve yatırımcılarla olan ilişkilerinin gerilmesine yol açabileceğini gösteriyor.

Gri listeden nasıl çıkılıyor?

FATF, gri listedeki ülkeleri izliyor, denetliyor, ekonomik verilerine, uyguladıkları ekonomi politika ve programlara bakıyor ve sürekli temas kuruyor.

Türkiye, gri liste kapsamına alındıktan sonra heyetler, ziyaret gerçekleştirerek, gelişmeler masaya yatırılmıştı.

Türkiye'nin gri listeden çıkması ne anlama geliyor

Türkiye'nin gri listeden çıkması, artık uluslararası yatımcıların ülkeye daha çok ilgi göstermesi anlamına geliyor.

Türkiye'nin gri listeden çıkması, güvenirliliğinin artması ve uluslararası çevrelerden daha çok yatırım alması şeklinde değerlendiriliyor.

Türkiye gri listeden çıktığında ekonomi politikasını destekleyecek fonlara daha kolay ulaşır hale gelecek.

Gri listeden çıkmak, bir prestij meselesi olarak görülüyor.

Kuralların uygulandığı bir ülke olmak, uluslararası finansal iş birliklerinde tercih edilme sebebi olacak.

Türkiye'nin gri listeden çıkması, TL'nin değer kazanmasını sağlayacak ve TL varlıkları güçlendirecek bir gelişme oluşturacak.

"Finansal sistemimize güveni daha da artıracak"

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye'nin gri listeden çıkması ile birlikte yayınladığı mesajında şu ifadeleri kullandı:

Türkiye'nin gri listeden çıkması finansal sistemimize güveni daha da artıracak. Terörizmin finansmanı ve kara parayla mücadele kararlılıkla yürütülecek.

FATF nedir?

FATF, 1989 yılında G7 ülkeleri tarafından kurulmuş bağımsız nitelikte bir uluslararası kuruluş ve Paris’te OECD binasında faaliyet gösteriyor.

Kuruluş 16 ülke ile faaliyetlerine başlamakla birlikte günümüzde bu sayı 37 ülke ve 2 bölgesel kuruluş (Avrupa Komisyonu ve Körfez İşbirliği Konseyi) ile birlikte 39’a yükseldi.

Rusya Federasyonu’nun üyeliği ise 24 Şubat 2023 tarihinden bu yana askıya alındı.

Türkiye de 24 Eylül 1991 tarihinde FATF’ye üye oldu.

FATF'tan Türkiye yorumu

FATF Başkanı T. Raja Kumar, daha önce Türkiye'nin gri listeden çıkma yolunda çok önemli adımlar attığını söyleyerek, Türkiye’nin kendi sisteminin güçlendirilmesi konusunda FATF ile birlikte çalışacağına dair üst düzey bir kararlılık gösterdiğini belirterek “Genel Kurul Haziran 2024'te Türkiye'nin gri listeden çıkarılıp çıkarılmayacağına karar verecek.” demişti.

FATF'ın gri listesindeki ülkeler

FATF'ın gri listesinde Türkiye dışında 22 ülke daha yer alıyordu.

FATF'ın gri listesinde bulunan ülkeler Arnavutluk, Barbados, Birleşik Arap Emirlikleri, Burkina Faso, Cayman Adaları, Cebelitarık, Fas, Filipinler, Güney Sudan, Haiti, Jamaika, Kamboçya, Kongo Cumhuriyeti, Mali, Mozambik, Panama, Senegal, Suriye, Tanzanya, Uganda, Ürdün ve Yemen şeklinde sıralanıyor.