Kimi gün sarıya çalardı sabahlar… Umut gibi, ışık gibi. Kimi gün maviye bürünürdü akşamüstü; derin, sessiz ve biraz da hüzünlü. Kimi günse griydi… Ne tam karanlık ne de aydınlık. Bir arada, yarım kalmış gibi. Ustaca renklerden bir “harmoni” oluşturuyorduk. Hepsi, biz’di; sesimizdi, sözümüzdü, yazgımızdı, geleceğimizdi. Kurduğumuz, kurmak istediğimiz dünyanın koordinatları bir fırçanın ucundaydı sanki.
Hiç vazgeçmedik çocukluğumuzdan; her sabah uyanır, elimize fırçayı alırdık.
Gökyüzünü maviye boyardık mesela, denizi de…
Büyüyünce öğrendik ki bazı gökyüzleri kurşuni olurmuş, bazı denizler bulanık.
Ama biz boyamaya devam ettik — içimizdeki düşlerle, hayallerle, sevdiklerimizle…
Bir öğretmen vardı mahallemizde, duvarları solmuş evini her bahar yeniden boyardı.
“İnsanın içi gibi, dışı da taze kalsın,” derdi.
O öğretmen bize düşlerin ne kadar güçlü olduğunu öğretmişti.
Çünkü hayatta bazı şeyler boya gibidir:
Tutunmazsa dökülür.
Ama sevgiyle, emekle sürersen, yıllarca kalır. Bir öğretmenin düşlerine borçlu olduğumuzu öğrendim.
Bir şair şöyle yazmıştı hayat tecrübesi ve yüreğiyle: “Hayatın düşlere borcu var!” Bunun üzerine çok konuştuk, düşlerin insan için ne ifade ettiğini enine boyuna değerlendirdik. Şarkıları, şiiri, sanatı düşler açısından ele aldık. Öyle ki düşler olmaksızın, kendi pusulamızı kaybedeceğimiz fikri ağır bastı. Bir şairden düşlere borçlu olduğumuzu öğrendim.
Zamanla anladım…
İnsan hayata hangi renkten bakarsa, ömrü o renkten akar. O rengi bir mendil gibi rüzgâra bırakır, bakarız gökyüzüne. Sonra her şey dağılır dört bir tarafa, dört bir mevsime. Hayatın karşı yakasına yüzmek için, yelkenlere ihtiyacımız vardır ve bu düş’ten başka bir şey değildi. Onun için ellerimizi siper edip, uzaklara bakıyorduk, sonsuz maviye, görünmeyen kıyılara, varılmamış limanlara. Bir kaptanın seyir defterinde öncelikle renklerin bir fihristi olmalıydı. Bir denizciden şarkılar dinledim; ondan düşlere borçlu olduğumuzu öğrendim.
Kimi içini karartır, sonra “dünyaya karanlık” der. Dünyayı karanlığa boyayan insanın umudu/ umutsuzluğu değil midir? Yaşamı anlamlı ve erdemli kılan, bu tutku değil midir? Yarına umut büyütmeyenler gözlerindeki feri söndürenler değil midir?
Kimi düşlerini yaşatır, sonra dünyayı güzelleştirir. Dünya için kurduğu düşler onun yelkenlerine rüzgâr olur, şarkı olur.Çocukların gözlerini daha iyi görürüz; onların gözlerindeki içtenliği, güzelliği, saflığı, özgürlüğü…
Çocukken düş kurardık, olur olmaz her şey için... Hâlâ o düşleri kurmaya devam ediyoruz.
Gökyüzüne bakıp kuşlarla yarışmayı, ufacık bir tarlayı cennet gibi görmeyi, bir çift ayakkabıyla dünyayı dolaşmayı düşlerdik. Kimse gülmezdi o zamanlar bize. Belki güler gibi olurlardı ama içten içe kıskanırlardı o saf hayalleri.
Sonradan büyüdük...
Büyümek dedikleri şeyin aslında yavaş yavaş düş kaybetmek olduğunu fark ettik.
Birer birer düştü düşlerimiz yollara. Kimi iş telaşına karıştı, kimi borçlara, kimi mecburiyetlere.
Oysa insanın asıl zenginliği düşlerindeydi.
Yastığa başını koyduğunda içinde bir kıpırtı yoksa, sabahı beklemek boşa çabadır.
Bir gün kasabanın yaşlılarından biri şöyle demişti bana:
"Evladım, düş kurmayan adamın bilgisi de çorak olur. Çünkü düş, kalbin öğrenme şeklidir."
Ne zaman karanlık bir gün geçirse hayat, o sözü hatırlarım.Çünkü en büyük bilgelik, insanın içindeki çocuğu susturmamasıdır.
Bak şimdi, şehirler büyüdü, insanlar küçüldü. Binalar çoğaldı, insanlar azaldı…
Ama hâlâ penceresine sardunya koyan bir kadın varsa bir mahallede, hâlâ düş kuran bir çocuk yürüyorsa okul yolunda, bu dünya bitmemiş demektir.
Bir bardak çayın buğusunda, bir kitabın sayfasında, bir türkünün nakaratında bile düşlerin izi vardır. İnsan, düşlerin çocuğudur.
Düş, yalnızca uzak bir hayal değildir.
Bazen bir umut, bazen bir yön, bazen bir duruş biçimidir.
Kimi düş, insanı yola çıkarır. Kimi düş, insanı ayakta tutar.
Ve bazı düşler vardır ki, sadece sen bilirsin, sen yaşarsın, sen büyütürsün sessizce...
İşte onlar gerçek bilgeliktir.
O yüzden…
Ne olursa olsun, fırçanı bırakma.
İster kalemle boya hayatı, ister bir çocuğun gülüşüyle…
Ama boyamaya devam et.
Çünkü düşler solarsa, hayat siyah beyaz bir filme döner.
Ve o zaman ne renk kalır insanda ne heves.
O yüzden derim ki:
Bir çocuğun gözündeki ışığı kaybetme.
Bir sabah erkenden uyan ve içinden gelen ilk düşü sahiplen.
Çünkü insan düş gördüğü kadar insandır.
Ferman Salmış