11 Mayıs 2011 tarihinde İstanbul da açıklanan İstanbul Sözleşmesinin tam adı Kadınlara Yönelik Şiddet, Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele Hakkında ki Avrupa Konseyi Sözleşmesidir. 1 Ağustos 2014 yılında yürürlüğe giren bir sözleşmedir. Ülkemizin bu yıl itibariyle sözleşmeden çekilmiştir. Günümüze kadar ülkemiz de içinde olmak üzere 20 ülke tarafından onaylanmıştır. Özel olarak kadınlar, kız çocuklarına yönelik şiddet, ev içi şiddeti hedef alan ilk Avrupa Sözleşmesi niteliğini taşıyor. Ülkemiz 11 Mayıs 2011 tarihinde sözleşmeyi imzaladı. 14 Mart 2012 yılında da onaylamıştır.
İstanbul Sözleşmesinin Özellikleri
En önemli özelliği olarak hukuki, biyolojik, ailevi bağ olma durumuna bakılmaksızın ev içinde ki şiddetin yanı sıra kadınlara yönelik her türlü şiddetin önlenmesini hedefler. Avrupa ülkelerini hukuki olarak bağlayan ilk belgedir diyebiliriz. Kadınlar ve erkekler arasında da fiili, hukuki ilk belge durumundadır. Kadınlara yönelik ayrımcılıkları da yasaklayan bir belgedir. Sözleşme hem özel hem de kamusal alanda şiddeti yasaklıyor. Sadece barış dönemi değil silahlı çatışma dönemlerinde de meydana gelecek şiddeti de yasaklıyor. En önemli özelliklerinden biri de kadın kelimesinin 18 yaş altında ki kız çocuklarını da kapsıyor olmasıdır. İstanbul Sözleşmesi maddeleri kadınların uğradığı ayrımcılığı ortadan kaldırmayı amaçlamıştır.
İstanbul Sözleşmesinin Amacı Nedir?
Kadınları her türlü şiddetten korumak, kadınlara yönelik olan şiddet, aile içi şiddeti önlemek, kovuşturmak ve ortadan kaldırmak amaçlanmıştır. Kadınlara yönelik olan her tür ayrımcılığın ortan kalkması, kadınların güçlenmesi, kadın ve erkek arasında temel eşitliği teşvik etmek, kadına yönelik şiddet, aile içi şiddet mağdurlarının korunması da amaçlar arasında yer alır. İstanbul Sözleşmesinin getirdikleri arasında başlıcasının kadınların korunması olduğunu söyleyebiliriz. Kadına yönelik şiddet, aile içi şiddeti ortadan kaldırmak, bütüncül yaklaşım ortadan kaldırmak amacıyla etkili işbirliği sağlamak için kolluk kuvvetleri, kuruluşlara destek sağlanması amaçlanmıştır. Kadınlara yönelik şiddetin temellerinin erkekler ve kadınlar arasında eşitsizliğe dayandığı görülmekte, inkar ve hoşgörü kültürünün sonucu olarak sürdürüldüğü belirtilmektedir.
İstanbul Sözleşmesi Kapsamında Yer Alan Suçlar
İstanbul Sözleşmesi kapsamında yer alan suçlar şu şekildedir:
●Taciz amaçlı yapılan takipler,
●Cinsel taciz,
●Zorla evlendirme,
●Ev içinde ki şiddet,
●Kadınların sünnet edilmesi,
●Kürtaja zorlama,
●Kısırlaştırmaya zorlama
İstanbul Sözleşmesi’nin Devlet Düzeyinde İstediği Önleme Talepleri
Kadınlara yönelik şiddetin kabullenilmesine neden olan tutumlar ve toplumsal cinsiyet rollerinin, klişelerin değiştirilmesi, farklı şiddet türleri, bunların travma yaratan özellikleri hakkında farkındalık yaratılması, mağdur üzerinde çalışan profesyonel kadroların da eğitilmesi, eğitimin her kısmında eşitliği içeren konuların ders müfredatına dahil edilmesi gibi konular önleme çalışmaları kapsamında yer alıyor. İstanbul Sözleşmesi 36. maddesinde de belirtildiği üzere kadınların rızası olmadan ilişki yaşanması da önlenmeye çalışılmıştır.
Sözleşme Kapsamında Yer Alan Adli Yardım İmkanı
Tarafların töre, kültür, din, gelenekler veya sözde namus kavramlarının sözleşme kapsamında ki herhangi bir şiddet eylemine gerekçe olarak kullanılmaması temin edilmeye çalışılacaktır. Sözleşme maddeleri içinde zorla gerçekleştirilen evlilik durumunda ise hükümsüz, geçersiz kılınabilmesi, sona erdirilmesinin temin edilmesini, yasal veya diğer tedbirler alma zorunluluğu getirmesini içeriyor. Şiddet mağdurlarına barınaklar sağlanması da sözleşme maddeleri içinde yer alıyor. Başta kadınlar ve çocuklar bu kapsamda yer alıyor. Mağdurlara ücretsiz adli yardım ve hukuki yardım yapılması imkanı da sözleşme maddeleri içinde yer alıyor. Ülkemiz Sözleşmeden çekilmiş olup İstanbul Sözleşmesi neden iptal edildi sorusuna LGBT desteği içeren söylemlerden dolayı iptal edildi diyebiliriz.