Ukrayna ve Rusya ordularının karşı karşıya geldiği Donbas'ta bugün yeni bir saldırı bekleniyor. Kiev çevresindeki hezimetten sonra Ukrayna'nın doğu bölgelerini ana hedef olarak açıklayan Rus ordusunun, Ukraynalıları Donbas'ta kuşatma harekatı savuşturulmak üzere.
Ukraynalı yetkililer, Pazartesi gününden itibaren Rus işgalcilerin yeni bir taarruza başlayacağını ve kendi ordularının hazırlık yaptığını belirtiyor. Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy'nin danışmanı Oleksiy Arestovich, ülkenin ikinci büyük kenti Harkov çevresinden püskürtülen Rus birliklerinin Donbas bölgesine kaydırıldığını söyledi.
Ruslar, Nisan ayı ortasından bu yana Donetsk ve Lugansk'ta ayrılıkçıların kontrolünde olmayan bölgeleri işgal etmeye çalışıyor.
Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Pazar günü 17 Rus saldırısının püskürtüldüğünü ve aralarında helikopterlerin de bulunduğu 11 Rus ekipmanının yok edildiğini duyurdu.
Ukraynalılar, çatışmaların yoğunlaştığı İzyum'dan Rus işgalcileri geri çekilmeye zorluyor. Ruslar'ın İzyum'u kaybetmesi, ana sevkiyat rotasının Ukraynalıların eline geçmesi anlamına geliyor.
Kritik önemdeki bir başka Donbas bölgesi şehri Severodonetsk halen Ukraynalıların elinde. Rus ordusu ve Rus yanlısı ayrılıkçı milislerin şehri ele geçirmeyi hedefleyen saldırıları sonuç vermedi.
Donets Nehri'ni Bilohorivka köyü yakınlarından geçip Lysychansk şehrinin etrafını sarmak isteyen Rus birlikleri ise, nehir üstündeki köprüde yok edildi. Bir haftada ikinci kez kurulan yüzer köprüler havaya uçurulurken, Rus ordusunun 7o tank ve zırhlı araç kaybettiği belirtiliyor. Bilohorivka köyü çevresinde öldürülen Rus askeri sayısı ise, 1000'den fazla.
'SINIR TAŞI DİKİLDİ'
Rus ordusunu ülkenin en büyük ikinci kenti Harkov çevresinden uzaklaştıran Ukrayna birlikleri, Rusya sınırına kadar ilerledi.
Agence France-Presse (AFP) haber ajansı, işgalin ilk günlerinde Rus ordusunun eline geçmesinden korkulan Harkov'daki muharebede Ukraynalıların devlet sınırına ulaştığını bildiriyor.
Ukrayna Savunma Bakanlığı'nın yayınladığı videoda ise, 127. Tugay askerlerinin sarı-mavi renklerdeki taşı sınıra kadar taşıdığı ve diktiği görüldü. Video kaydında Ukraynalı askerlerden birinin "Yaptık, buradayız" dediği duyuldu.
Harkov Valisi Oleh Sinegubov ise, sıfır noktasına kadar ilerleyen askerlerin sınıra yeniden işaret koyduğunu söyledi.
Ukrayna birlikleri, son haftalarda Harkov çevresindeki yerleşimleri birer birer Ruslardan kurtardı. Rus topçularının Harkov'u hedef alan atışları tamamen kesilmese de önemli ölçüde azaldı.
İngiltere Savunma Bakanlığı istihbaratı, Rus birliklerinin Moskova'nın belirlediği takvimin oldukça gerisinde olduğunu kaydediyor. İngilizlere göre, Ruslar kara muharebe güçlerinin üçte birini Ukrayna'da yitirmiş olabilir.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de, "Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı Moskova'nın planladığı gibi gitmiyor" dedi. "Ukrayna savaşı kazanabilir" diyen NATO yöneticisine göre, Donbas'taki Rus saldırısı hızını kaybetti.
TARİHİ KARARLAR DUYURULDU
On yıllardır tarafsız kalmış iki İskandinav ülkesinden beklenen resmi açıklamalar ise, Pazar günü geldi. Finlandiya Devlet Başkanı Sauli Niinisto ve Başbakan Sanna Marin birlikte kameralar karşısına geçti, Helsinki yönetiminin NATO'ya üyelik başvurusunda bulunacağını resmen ilan etti.
Söz konusu kararın nihai olarak Finlandiya parlamentosu tarafından onaylanması gerekiyor. Başbakan Marin, birkaç gün içinde parlamentonun kararı onaylamasını umduğunu söyledi.
İsveç'te ise, iktidar partisi Sosyal Demokratlar NATO üyeliği için çalışmaya karar verdiklerini yazılı açıklamayla duyurdu. Parti, buna karşın İsveç'te nükleer silah ya da NATO üssü istenmeyeceğini belirtiyor.
BBC'den Maddy Savage, Sosyal Demokratlar tarafından alınan söz konusu kararının İsveç'in iki yüzyıl içerisinde ilk kez askeri tarafsızlık konumundan uzaklaşmasının yolunu açması yönüyle 'tarihi bir önemde' olduğunu aktarıyor.
Finlandiya ve İsveç'in üyelik sürecini birlikte yürütmesi bekleniyor.
TÜRKİYE'NİN ÇEKİNCELERİ
NATO'nun önemli üyesi Türkiye'nin Finlandiya ve İsveç'in ittifaka kabulünde bazı çekinceleri var. Ankara, iki İskandinav ülkesinin terör örgütlerine verdiği desteğin sona ermesini istiyor.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, hafta sonu Almanya'da gerçekleşen dışişleri bakanları toplantısında yaptığı açıklamada bir uzlaşma yolunun bulunacağını söyledi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise, "NATO'nun genişlemesine karşı olduğumuz için değil, teröre destek veren ülkelerin müttefik olmaması gerektiğine inandığımız için karşıyız" diye konuştu.
Finlandiya Devlet Başkanı Niinisto, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la görüşmeye hazır olduğunu açıkladı. İsveç ise, Ankara'ya bir heyet gönderiyor.
RUS TELEVİZYONUNDAKİ HARİTA
Rusya ile 1340 kilometre kara sınırı bulunan Finlandiya'nın 19 bin 250 askeri var. İsveç ordusunun asker sayısı ise 14 bin 600.
İki İskandinav ülkesinin NATO duyurusu, beklendiği gibi Rusya'nın başkenti Moskova'da şimşek yüklü bulutların çarpışmasına yol açtı. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılma kararıyla birlikte küresel durumun radikal şekilde değişeceğini söyledi. Rus diplomata göre, Finlandiya ve İsveç'in NATO adımları çok geniş sonuçları olacak bir hata.
Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov ise, Moskova'nın İsveç ve Finlandiya'nın NATO başvurusunu yakından takip ettiğini söyledi. Peskov, İskandinav ülkelerinin aldığı kararın Avrupa'nın güvenliğini güçlendirmenin bir yolu olamayacağını da vurguladı.
Rus devlet televizyonu da, Moskova'nın taktik nükleer silahları Rusya'nın Finlandiya ve İsveç'le arasındaki Avrupa sınırlarına konuşlandırabileceğini bildirdi.
Resmi televizyon Rossiya One kanalındaki bir yorumcu, "İsveç ve Finlandiya'nın resmi kararının nedeni korku. Ancak onlar daha çok NATO'nun içerisindeyken korkacak" ifadesini kullanıp ekledi:
"Finlandiya ve İsveç'te ne zaman NATO üsleri ortaya çıkar, Rusya'nın etkisiz hale getirmekten başka bir seçeneği kalmaz. Ayrıca taktik nükleer silahların sevk edilmesiyle Rusya yeni tehdit oluşturur."
Rossiya One kanalının yayınladığı haritada Rusya'nın halihazırdaki NATO üyeleriyle paylaştığı kara sınırının Finlandiya'nın ittifaka katılmasıyla iki katına çıkacağı da gösterildi.
Rusya lideri Vladimir Putin geçen hafta Finlandiya'nın NATO'ya katılmasının 'hata' olacağını söylemiş, Kremlin ise Helsinki yönetiminin 'pişman olacağı' tehdidini savurmuştu.
Putin'in yerine bir dönem devlet başkanlığı yapan Dmitriy Medvedev ise, haftalar öncesinde Rusya'nın Avrupa'daki toprağı Kaliningrad'da nükleer silahlar ve hipersonik füzeler yerleştirebileceğini dile getirmişti.
DENGELERİ ALT ÜST EDEN İŞGAL
Finlandiya, bugüne kadar tarafsız bir ülkeydi. Ülkenin NATO'ya üyeliği hiçbir zaman çok destek bulmadı. Fakat Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü'nün, işgalin ilk günlerinde Finlandiya ve İsveç'i NATO'ya katılmanın ağır askeri sonuçları olacağı konusunda açıkça uyarması bir şok dalgasına yol açtı.
O tarihten sonra Rus savaş uçakları İsveç hava sahasını açıkça ihlal etti.
Gelinen noktada NATO üyeliği Finlandiya'da hiç olmadığı kadar yüksek bir desteğe sahip. İki Finlandiyalının internette başlattığı imza kampanyası günler içinde on binlerce imzaya ulaştı.
Rus ordusunun Finlandiya sınırına ve Finlandiya Körfezi'ne füze sistemleri taşıdığı videolar ise, 13 Nisan tarihinde yayınlandı. Video kaydında Helsinki tabelası da açıkça seçiliyordu.
Finlandiya yakınlarında kayda alınan füzeler, K-300P Bastion-P taşınabilir kıyı savunma sistemleriydi. Karadan gemilere veya uçaklara ateşlenen füzelerin menzili 1000 kilometreyi buluyor.
RUSLARIN UNUTAMADIĞI KIŞ SAVAŞI
Rusya 1939'da Finlandiya'yı işgal etmişti. Stalin, generallerinin verdiği güvenceyle ordusunu Finlandiya'ya yollamış, Finlandiyalılar bu dev orduya karşı gerilla savaşı yürütmüştü. Rusya ordusu bu işgale (Kış Savaşı) bir yıl kadar önce birçok üst düzey askeri yetkilinin vatana ihanet suçlamasıyla ordudan atılıp idam edilmesinin yol açtığı moral bozukluğuyla girmişti.
Kış savaşı aylarca sürdü. Müzakereler sonunda iki ülke anlaştı; Rusya, Finlandiya'dan bir miktar toprak aldı ama Finlandiya bağımsızığını korudu