Memleketler arası Para Fonu’nun (IMF) üye ülkelerin merkez bankalarına toplamda 650 milyar dolarlık IMF parası (SDR-özel çekme hakları) aktarması planında son kademeye gelindi. Bloomberg’in hususa yakın kaynaklara dayandırarak aktardığına nazaran, dün Kristalina Georgieva başkanlığında toplanan IMF İcra Heyeti, 25 üyenin tamamının oyuyla teklife onay verdi. Teklif, pandemiyle uğraşta üye ülkelere yeni bir kaynak oluşturmayı öngörüyor.
SON ONAY AĞUSTOSTA GELEBİLİR
Teklifin son olarak 190 üye ülkenin maliye bakanları ya da merkez bankası liderlerinin iştirakiyle toplanacak guvernörler heyetinde en son onayı alması bekleniyor. IMF Lideri Georgieva, en son onay için ağustos ayına işaret etmişti. 650 milyar dolarlık IMF parası transferi, kurumun tarihinde üye ülkelere yaptığı en büyük kaynak transferi olacak. Global likiditeyi artırmayı hedefleyen IMF, temel olarak gelişen ve düşük gelirli ülkelerin borçlarını çevirmelerine yardımcı olmayı amaçlıyor. Teklif, IMF ve Dünya Bankası’nın bu yılın nisan ayı başında yaptığı bahar toplantılarında gündeme gelmiş ve dayanak almıştı. IMF idaresinde en fazla yük sahibi ülke olan ABD de, teklife takviye vermişti.
TÜRKİYE’YE 6,4 MİLYAR DOLARLIK TRANSFER OLABİLİR
Teklifin hayata geçmesi durumunda, Türkiye’ye ülke kotası doğrultusunda 6 milyar 370 milyon dolarlık IMF parası (SDR) aktarılacak. Bu para da TCMB brüt rezervlerine eklenecek. Ülke kotası en yüksek ülke olan ABD, rezerv transfer planı gerçekleşirse 113,4 milyar dolarlık IMF parası aktarılacak. Öbür üyeler de kotaları ölçüsünde IMF parası alacak. Türkiye gelen bu parayı SDR olarak brüt rezervlerinde tutabilir. Üye ülkeler, IMF parasını dolara ya da öteki fiat paralara çevirip harcayabilir lakin genelde SDR’ı çok zorda kalmadıkça harcamıyorlar. Mevcut durumda yaklaşık 1,5 IMF parası TCMB brüt rezervlerinde duruyor. Bu para, IMF’nin üye ülkelere kredi olarak aktardığı paradan farklı.
MERKEZ’İN REZERVİ EKSİDE
18 Haziran prestijiyle TCMB’nin brüt 97,3, net 18,5 milyar dolar rezervi bulunuyor. Net rezervden swap ile bankalardan ödünç alınan döviz ve altınlar çıkarıldığında kalan sayı -47,9 milyar dolar düzeyinde bulunuyor. Bu sayıdan da Hazine’nin döviz ve altın varlıkları çıkarıldığında TCMB’nin net döviz durumu -57,3 milyar dolarla tarihi düşük düzeylerde yer alıyor. Yaklaşık 8 aydır rezervler bu düzeylere demir atmış durumda. Düşük faizle başta inşaat olmak üzere ekonomiyi canlandırırken kurdaki artışı frenlemek için TCMB döviz rezervlerinden yaklaşık 128 milyar dolar harcanması, uzun mühlet ülke gündeminde yer almıştı. Rezervlerin ekside olması, Türkiye iktisadı ve TL üzerindeki en kıymetli risklerden biri olarak kabul ediliyor.